Σύντομο κείμενό μου στη σημερινή "Εφημερίδα των Συντακτών", όπου παρουσιάζεται κοινωνιολογική έρευνα του φίλου Αλέξανδρου Σακελλαριου για την αθεΐα στην Ελλάδα.

«  ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΜΑΣ "ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΕΤΑΙ" ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ »

« Σε έναν ωραίο στίχο του ο Σεφέρης αναρωτιέται: "τ’ είναι θεός; τι μη θεός; και τι τ’ ανάμεσό τους;"*. Το ερώτημα του ποιητή απασχολεί σήμερα πολλές ευρωπαϊκές και αγγλοσαξονικές έννομες τάξεις στις, συχνά τεταμένες σχέσεις μεταξύ θρησκείας, κράτους και δικαιωμάτων. Τι είναι δικαίωμα και τι όχι, πχ για μια θρησκευτική μειονότητα, είτε διαθέτει κάποιο ειδικό καθεστώς, είτε όχι;  Μπορεί αυτό να συμπεριλαμβάνει την απαίτηση για εξαίρεση από υποχρεώσεις και την παροχή ειδικών υπηρεσιών, γενικά μια εξειδικευμένη μεταχείριση; 

Η απάντηση σε αυτά τα σύγχρονα ερωτήματα δεν είναι εύκολη και απλή, δεδομένου ότι σε καμία κοινωνία δεν είναι λυμένα εξ αρχής και με ιδανικό τρόπο τα ζητήματα της προσωπικής αυτονομίας και της κοινωνικής ένταξης και συμμετοχής.  Από την άλλη, τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι φιλοσοφικές και πολιτικές δημοσιεύσεις περί "αθεΐας" και αναδεικνύονται τα σχετικά ζητήματα στη δημόσια σφαίρα.  Είναι λοιπόν ενδιαφέρον ότι η θρησκεία ως ζήτημα επανακάμπτει στη μετανεωτερική Δύση.

Στην Ελλάδα ωστόσο, ο δημόσιος διάλογος σε αυτά τα θέματα έχει ακόμα να λύσει λογαριασμούς των προηγούμενων αιώνων. Σε μια χώρα με επικρατούσα θρησκεία και "κρατική" εκκλησία που επίμονα απαιτεί να είναι πανταχού παρούσα, τα βασικά ζητούμενα είναι δύο: 

1) Πώς θα εξαλειφθούν οι τελευταίες εστίες παραβίασης της θρησκευτικής ελευθερίας, που, ως γνωστόν, έχει και αρνητικό περιεχόμενο. Κανείς δεν θα έπρεπε να αποκαλύπτει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, σε οποιαδήποτε υπηρεσία. Η δε εξαίρεση από το μάθημα των θρησκευτικών είναι δικαίωμα των παιδιών και των γονιών τους, ότι και αν πιστεύουν ή δεν πιστεύουν. 

2) "Εν Εκκλησίαις ευλογείτε τον Θεόν". Στις δημόσιες υπηρεσίες και τα δικαστήρια καλό είναι να συγκεντρωνόμαστε στη δουλειά μας. Αν μη τι άλλο γιατί, αν και το κράτος μας "εκκλησιάζεται" υπερβολικά, τα αποτελέσματα όσον αφορά την ηθική του παραμένουν πενιχρά.  »

*Ελένη, Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ’.