Σημεία παρέμβασής μου -ως εκπρόσωπος της Επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Φώφης Γεννηματά- στο 5ο Τακτικό Συνέδριο της ΕΝΩΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 8/12/2017 :
« … ‘Ηλπιζα ότι η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, θα είχε δύο θετικές συνέπειες στο Συνέδριο, την προφανή, ότι περιποιεί ιδιαίτερη τιμή στην ΕΝΠΕ, αλλά επιπλέον ότι θα επέβαλε ένα διαφορετικό επίπεδο σοβαρότητας και υπευθυνότητας στο λόγο. Οφείλω να πω ότι δυστυχώς “δεν μας αφήνουν να αγιάσουμε”. Λείπει μεν τώρα ο Υπουργός Εσωτερικών, αλλά θα πρέπει να πούμε κάποια πράγματα με το όνομά τους. Ενώ θα μπορούσαμε να μιλήσουμε αποκλειστικά και μόνο για το μέλλον, αυτά τα οποία ακούσαμε μας αναγκάζουν να ασκήσουμε κριτική και για το πρόσφατο παρελθόν και για τα λεχθέντα.
Βεβαίως κατ’ αρχάς - εκπροσωπώντας την Επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, τη Φώφη Γεννηματά - δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω το χαιρετισμό μου εκφράζοντας ένα μεγάλο ευχαριστώ στους αυτοδιοικητικούς του Β’ βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης – τους περιφερειακούς συμβούλους, Αντιπεριφερειάρχες και Περιφερειάρχες – για τη μαζική συμμετοχή σας και την ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ σας στη δυναμική επανεκκίνηση του χώρου της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης. Το Κίνημα Αλλαγής σας χρωστά ένα τεράστιο ευχαριστώ που δώσατε το “παρών” – μαζί με τους 212.000 συμπολίτες μας – στη μεγάλη αυτή γιορτή πραγματικής συμμετοχικής Δημοκρατίας που πρώτοι εμείς καθιερώσαμε στο παρελθόν για να μας μιμηθούν στη συνέχεια κι άλλοι.
Και αποδείχθηκε μέσα από αυτή τη διαδικασία ότι οι δεσμοί του χώρου μας με την Αυτοδιοίκηση είναι ζωντανοί, είναι διαχρονικοί και είναι ισχυροί.
ΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΕΙ ΕΔΩ ΣΗΜΕΡΑ, για το 5ο τακτικό Συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών, ΕΙΝΑΙ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΠΑ.ΣΟ.Κ. ΕΠΛΑΣΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ, ας μην το ξεχνάμε αυτό.
Δεν χρειάζεται εγώ να επαναλάβω, γιατί είναι ευρέως γνωστό, τι “ούγια” φέρουν αποκάτω όλες οι μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση και στην Αυτοδιοίκηση στη Χώρα μας.
Χρειάζεται όμως να επισημάνω πως προκαλεί εντύπωση ότι πριν λίγο ακούσαμε τον Υπουργό Εσωτερικών να ξανα-εξαγγέλλει μια κάποια μεταρρύθμιση.
Μια μεταρρύθμιση που θα ερχόταν πέρυσι την Άνοιξη, άργησε μέχρι το Καλοκαίρι, πήρε παράταση για το Φθινόπωρο και φαίνεται πως μάλλον αναβάλλεται για μετά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές.
Θα θυμίσω ότι από αυτό το ίδιο βήμα, του Συνεδρίου της ΕΝΠΕ, είχαμε ακούσει τον προκάτοχό του, Υπουργό της σημερινής Κυβέρνησης, να μας μιλά για το “Χρυσό Αιώνα” της Αυτοδιοίκησης.
Πως όμως γίνονται οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις;
Θα σας το πει ο πολιτικός μας χώρος γιατί το γνωρίζει καλά.
Με ΣΧΕΔΙΟ, με ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ, με ΤΟΛΜΗ και ΔΙΑΘΕΣΗ για ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΕΣ ΝΟΟΤΡΟΠΙΕΣ και τις αδράνειες που καθηλώνουν στη στασιμότητα.
Θα υπενθυμίσω - καθώς λέγονται πολλές ανακρίβειες, αλλά εδώ υπάρχουν και παλαιότεροι και θυμούνται – ότι η μεταρρύθμιση του “Καλλικράτη” στην πραγματικότητα προετοιμάστηκε μέσα από ΚΟΙΝΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ, ήδη από τότε που η Φώφη Γεννηματά ήταν Πρόεδρος της ΕΝΑΕ και ο Πάρις Κουκουλόπουλος Πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ, στις μεγάλες του γραμμές βέβαια. Για να καταλήξουμε τελικά σε μια ΕΥΡΕΙΑ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ με την Τ.Α., τουλάχιστον επί της αρχής πρωτάκουστη, διότι δέχθηκαν τα συλλογικά όργανα 1034 Δήμων και Κοινοτήτων και 57 Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων να μειωθεί ο αριθμός τους και να μεταβούμε στις αιρετές Περιφέρειες. Συναίνεση που μόνο απλή δεν ήταν.
Επιπλέον, οι μεταρρυθμίσεις γίνονται όταν υπάρχει ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Προκαλεί δε ιδιαίτερη εντύπωση η διαπίστωση ότι το 2015, η νεοεκλεγείσα τότε Κυβέρνηση, όχι μόνον δεν είχε μια σοβαρή άποψη επί των δημοσιονομικών, αλλά στερείτο ακόμη και μιας στοιχειώδους αντίληψης για το Κράτος. Δεν είδαμε ένα επεξεργασμένο σχέδιο και ούτε σήμερα βλέπουμε, ενώ ήδη – τρία χρόνια μετά – εισερχόμαστε σταδιακά σε προεκλογική περίοδο για την Τ.Α. Άρα ουσιαστικά πολιτικό κεφάλαιο δεν υπάρχει.
Εδώ, στο βήμα των δικών σας Συνεδρίων, ακούγαμε τον προ-μνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ να υπόσχεται ριζοσπαστικές ανατροπές και διάφορα άλλα...
Όμως στην πολιτική κρινόμαστε όλοι από τα ΕΡΓΑ μας. Από τις ΠΡΑΞΕΙΣ μας.
Εκεί ζυγίζεται και κρίνεται η αξιοπιστία και η φερεγγυότητα κάθε πολιτικού χώρου.
Σήμερα, ενώ υποτίθεται είναι σε πλήρη εξέλιξη μια μεταρρυθμιστική διαδικασία, ακούσαμε ξανά διάφορες ΑΟΡΙΣΤΙΕΣ και γενικότητες.
Σχετικά με τις αρμοδιότητες, τι θα γίνει και πως θα αρθούν οι αλληλεπικαλύψεις, δεν ακούσαμε τίποτα συγκεκριμένο, σε αντίθεση με το ζήτημα του εκλογικού νόμου, για τον οποίον ειπώθηκαν λεπτομέρειες, αντιφατικές βέβαια. Μέχρι το επίπεδο διατάξεων φαίνεται να έχει πάει ειδικά αυτή και μόνο η επεξεργασία, για το εκλογικό σύστημα.
Για τις αρμοδιότητες τίποτα συγκεκριμένο, μόνο γενικότητες ότι θα γίνει πάλι άλλη μια Επιτροπή…
Για να είμαστε δίκαιοι, επειδή πιστεύω ότι η αξιοπιστία και η φερεγγυότητα προϋποθέτει και μια αυτοκριτική, ο “Καλλικράτης” – που έγινε βέβαια υπό συγκεκριμένες τότε συνθήκες και, εάν δεν γινόταν τότε, δεν θα γινόταν ποτέ και δεν θα είχαμε αιρετές Περιφέρειες σήμερα – είχε πράγματι ένα έλλειμα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε: ότι έδωσε μεγαλύτερο βάρος στις δομές και λιγότερο στις διαδικασίες.
Αλλά ακούσατε σήμερα εσείς από τον Υπουργό κάποια συγκεκριμένη τομή σε ζητήματα Αποκέντρωσης ; ‘Εστω μία συγκεκριμένη αρμοδιότητα ; Κάτι για τη δημοσιονομική αποκέντρωση ;
Ο εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, κ. Βορίδης, ανέφερε την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Το παράδειγμα δεν νομίζω ότι είναι εύστοχο μιλώντας για την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, θα έβλεπα περισσότερο να πηγαίνει στον Α’ βαθμό Τ.Α., ενώ η δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας στην αιρετή Περιφέρεια.
Από την Κυβέρνηση τίποτα συγκεκριμένο, καμία γενναία αποκεντρωτική πρωτοβουλία. Γιατί συμβαίνει αυτό ; Εμείς που έχουμε υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις, το έχουμε βιώσει και γνωρίζουμε γιατί. Πάντα υπάρχει αντίσταση από τα κεντρικά Υπουργεία στις γενναίες μεταρρυθμιστικές τομές. Επί παραδείγματι, όταν το ΕΣΠΑ επρόκειτο να πάει στις Περιφέρειες υπήρχαν πολλοί Υπουργοί που δεν ήθελαν τη συγκεκριμένη τομή. Αλλά, όταν υπάρχει σοβαρό σχέδιο και πραγματική πολιτική βούληση, τότε οι μεταρρυθμίσεις μπορούν και προχωρούν.
Ακούσαμε ένα άλλο “ενδιαφέρον”, την εξαγγελία για τον Ελεγκτή Νομιμότητας. Ενώ προβλέπεται στον “Καλλικράτη” ως ανεξάρτητη ουσιαστικά αρχή, σήμερα ανακοινώθηκε ότι θα υπάγεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, ότι θα λειτουργεί “υπό την ΕΠΟΠΤΕΙΑ και την ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ Εσωτερικών”. Το θεωρείτε κανένα ιδιαίτερο βήμα αυτό ; Γιατί δεν το αφήνουν στις Αποκεντρωμένες ; Αντί να μεταβούμε στο επόμενο βήμα, που θα ήταν η ενίσχυση της ανεξαρτησίας, εδώ προαναγγέλλουν ότι θα κινηθούν προς τα πίσω, δηλαδή στη συγκέντρωση του ελέγχου.
Ακούσαμε βεβαίως και για τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Εδώ πέρα τα πράγματα είναι απλά. Ή πάμε σε ένα σύστημα - όλα τα συστήματα φυσικά έχουν και τα τρωτά τους, κανένα δεν είναι τέλειο – που οι αποκεντρωμένες ανά την ελληνική περιφέρεια υπηρεσίες του Κράτους είναι κάτω από την ίδια ομπρέλα (όπως πρέπει να είναι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, για να υπάρχουν και οικονομίες κλίμακος, να μπορεί να αξιοποιείται το επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό από υπηρεσία σε υπηρεσία σε τοπικό επίπεδο κ.ο.κ.) ή πάμε σε ένα σύστημα όπου οι κρατικές υπηρεσίες είναι αποκεντρωμένες ως περιφερειακές υπηρεσίες των Υπουργείων. Αλλά εκεί δεν ισχύει αυτό που είπε ο Υπουργός ότι δεν υπάρχει περίπτωση να θιγεί ποτέ και κανένας υπάλληλος, γιατί όλο το νόημα των περιφερειακών υπηρεσιών των Υπουργείων και όλη η προστιθέμενη αξία τους είναι η κινητικότητα μεταξύ κέντρου και περιφέρειας : το γεγονός ότι ένα στέλεχος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης πχ, μπορεί να πάει στη Μ.Ε.Α. στις Βρυξέλλες, να γυρίσει πίσω στην Επιτελική Δομή του Υπουργείου και μετά να μετατεθεί για να μεταφέρει την τεχνογνωσία που έτσι απέκτησε στην περιφέρεια. Εκεί θα υπήρχε ενδεχομένως μια αξιοποίηση προσωπικού, αλλά αυτό δεν λέγεται. Πώς θα τα κάνετε και τα δυο εν καιρώ κρίσης και χωρίς νέες προσλήψεις, δηλαδή και να μην θίξουμε κανέναν και όλοι να μείνουν στην Αθήνα ή στο χωριό τους, αν θέλουν, και περιφερειακές υπηρεσίες να κάνουμε ;
Εμείς είμαστε βέβαιοι ότι έχετε όλοι την πολιτική ωριμότητα αντικειμενικά να κρίνετε και να διακρίνετε μεταξύ αυτών που λέγονται.
Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε πολλά επικριτικά για τα πεπραγμένα του τελευταίου διαστήματος.
Ο Υπουργός ανέφερε "ποτέ δεν υποσχεθήκαμε κάτι που δεν μπορούσαμε να κάνουμε". Ευτυχώς μετά συμπλήρωσε "τους τελευταίους μήνες".
Γνωρίζετε τον προϋπολογισμό του 2018, με τα μειωμένα έσοδα της Τ.Α. από το ήδη λειψό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αλλά και με τις συνολικές επιχορηγήσεις να μειώνονται εν συγκρίσει με το μόλις πρόσφατα ψηφισθέν – και ήδη βεβαίως μη επαρκές - Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής.
Αναφέρθηκαν και πριν οι αρμοδιότητες που σας περιήλθαν αιφνιδιαστικά, χωρίς να τις ζητήσετε, χωρίς να ερωτηθείτε, χωρίς συνολικό σχέδιο, χωρίς νέο προσωπικό, χωρίς νέους πόρους και ενώ, υποτίθεται, είναι σε εξέλιξη μια διαδικασία συνολικής μεταρρύθμισης. Αρμοδιότητες οι περισσότερες από τις οποίες εμπλέκουν τις Περιφέρειες – που είναι κατά κύριο λόγο φορείς αναπτυξιακού προγραμματισμού – σε διαδικασίες διαχείρισης επιμέρους τοπικών θεμάτων, ενώ για αυτόν ακριβώς το λόγο θελήσαμε να έχουμε μεγάλους και ισχυρούς Δήμους.
Το χάος που έχει προκαλέσει ο νόμος για τις Δημόσιες Συμβάσεις (ν.4412/2016). ΟΤΑ διαθέτουν χρήματα και αδυνατούν να αξιοποιήσουν ακόμη και ένα ευρώ, εγκλωβισμένοι στις προβλέψεις ενός νόμου που ψηφίστηκε τον Αύγουστο του 2016, με 379 άρθρα και έχει ήδη υποστεί πάνω από 220 τροποποιήσεις. Τροποποιήσεις που έχει η καθεμιά διαφορετική έναρξη ισχύος, δηλαδή είναι πρακτικά αδύνατο να ξέρει κανείς για κάθε λεπτομέρεια μιας διαδικασίας τι ακριβώς ισχύει και από πότε.
Δεν θα πω τίποτα για το προσφυγικό, παρά μία κουβέντα: σκεφτείτε πόσο καλύτερη θα ήταν η διαχείριση του προσφυγικού εάν υπήρχε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον Α’ και Β’ βαθμό Τ.Α. Αυτό μόνο.
Όλα αυτά τα γνωρίζετε καλά, γιατί τα βιώνετε.
Και επειδή η ώρα είναι περασμένη, δεν θα σας μιλήσω προγραμματικά, καθώς οι προγραμματικές μας θέσεις είναι γνωστές, επεξεργασμένες και δημόσιες.
Δεν μπορώ όμως να αφήσω ασχολίαστο αυτό που είπε ο κ. Βορίδης, όταν αναφερόμενος στη δημοσιονομική αποκέντρωση, σημείωσε ότι αυτή “δεν σημαίνει ότι θα πάρετε περισσότερα λεφτά”. Προσέξτε, εδώ γίνεται εμφανής η διαφορά των αντιλήψεων: Εμείς όταν μιλάμε για δημοσιονομική αποκέντρωση, ασφαλώς και θεωρούμε ότι πρέπει η Αυτοδιοίκηση να αυξήσει τα έσοδά της, αυξάνοντας όμως ταυτοχρόνως και τις αρμοδιότητες που ασκεί, στο πλαίσιο μιας γενναίας Αποκέντρωσης με Αυτοδιοίκηση. Και επιπλέον για εμάς, η δημοσιονομική αποκέντρωση με τυχόν εκχώρηση του φόρου ακινήτων στην Τ.Α., προφανώς συμπεριλαμβάνει την ύπαρξη ενός μηχανισμού εξισορρόπησης περιφερειακών ανισοτήτων.
Τέλος, όσον αφορά τον εκλογικό νόμο, καλόν είναι να θυμηθούμε τι έγινε το 2014: Ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτικοποίησε στο έπακρο τις αυτοδιοικητικές εκλογές, μάλιστα αποκάλεσε τους Δημάρχους “βλαχοδημάρχους”. Εσείς δεν είχατε αυτή την “τιμή”, αλλά σας είπαν διαπλεκόμενους, είπαν τι κακό πράγμα που είναι οι εργολαβίες, πώς μαζεύουν οι αριστεροί τα σκουπίδια, μην θυμηθούμε όλα τα υπόλοιπα… Και μετά ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Και τώρα ετοιμάζεται να πάθει συντριβή, γι’ αυτό “παίρνει τα μέτρα του”.
Αυτό που σας ετοιμάζεται είναι να θεσμοθετηθεί Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΜΕ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, είναι τόσο απλό, αυτό σας ετοιμάζεται. Εγώ για παράδειγμα παρακολουθώ την ημερήσια διάταξη του Π.Σ. Κρήτης, βλέπω τα θέματα της ημερήσιας διάταξης και φαντάζομαι αν όλα αυτά τα λεπτομερειακά διαχειριστικά θέματα, που εξ ανάγκης περιλαμβάνονται, συζητούνταν υπό καθεστώς απλής αναλογικής. Μπορείτε να το φανταστείτε…
Το σχέδιο είναι απλό: μικρές τοπικές μειοψηφίες θέλουν απλώς να επιβάλουν ένα ρόλο ενόψει της διαφαινόμενης ήττας του ΣΥΡΙΖΑ στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Αυτή είναι η μόνη τους μέριμνα και υπ’ αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να γίνει σοβαρή κουβέντα.
Εν κατακλείδι, Φίλες & Φίλοι, ποιο είναι το πρόβλημα της πατρίδας μας ; Είναι το ζήτημα της απλής αναλογικής; Ή μήπως είναι η ΑΝΑΠΤΥΞΗ με κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή ; Η ανάπτυξη - για να παραφράσω ένα παλιό συνταγματικό "σύνθημα" - εναπόκειται στον πατριωτισμό της Τ.Α. και σας καλώ, παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια, να κάνουμε όλοι μαζί – σε ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ και σε ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ ΟΙ ΔΥΟ ΒΑΘΜΟΙ Τ.Α. ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΟΥΝ ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ - το πατριωτικό μας καθήκον.
Σας ευχαριστώ. »
