Σημερινό μου άρθρο στην Εφημερίδα "Καθημερινή" για τις αλλαγές στο εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση και την απόπειρα να εμφανισθεί ότι γίνεται "κάτι αριστερό" :
“ Κλεισθένη, πες κάτι αριστερό ! ”
“ Ο Νάνι Μορέτι, στην ταινία του «Απρίλης» του 1998, σε μια διάσημη σκηνή όπου παρακολουθεί προεκλογικό debate, εκρήγνυται κατά του ηγέτη της Κεντροαριστεράς Μάσιμο ντ’ Αλέμα γιατί δεν αντιδρά και παραμένει βουβός απέναντι στον Μπερλουσκόνι που ρητορεύει, φωνάζοντας προς την τηλεόραση: «Ντ’ Αλέμα πες κάτι αριστερό! Πες κάτι κι ας μην είναι αριστερό! (…) Πες κάτι!»
Είκοσι χρόνια αργότερα, στην Ελλάδα, υπάρχει προφανής ανάγκη να εμφανισθεί ότι γίνεται κάτι το αριστερό. Ή έστω ότι γίνεται κάτι με τους θεσμούς, μια που στην οικονομία οι αποφάσεις δεν φαίνονται ριζοσπαστικά αριστερές. Όσο η Κυβέρνηση αποδεικνύεται ο καλύτερος μαθητής στο μνημονιακό διαγώνισμα, εισπράττοντας τους επαίνους αυτών που θα έβαζε να χορεύουν, άλλο τόσο χρειάζεται «ένα αφήγημα» που να περιέχει και «κάτι αριστερό», μετά από τόσες διαψεύσεις.
Έχουμε λοιπόν ανακοινώσεις για μια αναθεώρηση «ναι και όχι» στις σχέσεις Εκκλησίας-Πολιτείας από εδώ, πολλή μάχη κατά της διαπλοκής από εκεί και στο μέσον ολίγη από απλή αναλογική στην Αυτοδιοίκηση.
Είναι, πράγματι, εντυπωσιακό ότι στον ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν φρόντισαν, ούτε καν όταν έγιναν Υπουργοί εν αναμονή, να διαμορφώσουν μια κάπως συγκροτημένη αντίληψη για το Κράτος. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπουμε να παρουσιάζεται μετά από κυοφορία τριών ετών ως μεταρρύθμιση.
Ένα σχέδιο νόμου με αρχαιοπρεπές όνομα, του καημένου του Κλεισθένη, όπου το μόνο που αλλάζει ουσιαστικά είναι ο εκλογικός νόμος. Περί αρμοδιοτήτων, αποκέντρωσης, μείωσης της γραφειοκρατίας, εξυπηρέτησης του πολίτη, αναπτυξιακού σχεδιασμού, ριζικής μεταρρύθμισης έστω του συστήματος διακυβέρνησης Δήμων και Περιφερειών, ούτε λόγος.
Ο Κλεισθένης θεσπίζει μεν την απλή αναλογική για την εκλογή των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, χωρίς «κατώφλι» ποσοστού για την εκλογή συμβούλων, αλλά Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες θα εκλέγονται με την απόλυτη πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, αν χρειαστεί σε δύο γύρους. Αυτά σχεδιάζονται από την Κυβέρνηση με την πιο διχαστική και πολωτική ρητορική μεταπολιτευτικά, υποτίθεται για λόγους αντιπροσωπευτικότητας αλλά και για να αποκτήσουμε… κουλτούρα συναινέσεων.
Το προτεινόμενο σύστημα ανάδειξης των τοπικών αρχών είναι γεμάτο αντιφάσεις. Το μονοπρόσωπο όργανο (Δήμαρχος, Περιφερειάρχης) θα έχει αυξημένη νομιμοποίηση αλλά σε πολλούς ΟΤΑ δεν θα διαθέτει στο βουλευόμενο συλλογικό όργανο πλειοψηφούσα ομάδα, ώστε να είναι δυνατή η συνεκτική εφαρμογή ενός προγράμματος. Και τούτο χωρίς καμία δικλείδα ασφαλείας σε περίπτωση ακυβερνησίας και αδυναμίας λήψης αποφάσεων.
Στο κυβερνητικό σχέδιο εντάσσεται επίσης η ενθάρρυνση του πολιτικού κατακερματισμού. Ενισχύεται έτσι η τάση να αποκτήσουν ρόλο στη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων πάσης φύσεως και προελεύσεως παράγοντες ή και φασιστικές δυνάμεις, που ήταν περιθωριοποιημένες ως τώρα στην Αυτοδιοίκηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ ομολογεί με αυτό το σχέδιο νόμου ότι θα χάσει και τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Ο Κλεισθένης ο ίδιος, μέγας δημοκράτης και ριζοσπάστης στην εποχή του, είναι δυστυχώς ανήμπορος να αντιδράσει στην καπηλεία του ονόματός του, έτσι όπως τον βάζουν με το στανιό να συνδεθεί με «κάτι το αριστερό». Για όποιον ωστόσο ενδιαφέρεται να μάθει για το έργο του πρέπει να θυμίσουμε ότι θέσπισε, εκτός από την αλλαγή των «εκλογικών περιφερειών» και του «εκλογικού συστήματος» και ένα διαφορετικό τρόπο ανάδειξης ορισμένων πολιτειακών οργάνων, την κλήρωση. Είναι κι αυτό μια ιδέα, μετά τα όσα έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια… ”
