Άρθρο στην "Εφημερίδα των Συντακτών" (31.10.2015)
" Προαπαιτούμενο η αποψίλωση των δασών;
" Προαπαιτούμενο η αποψίλωση των δασών;
Με το νομοσχέδιο για τα «προαπαιτούμενα», που συζητείται με διαδικασίες-εξπρές, επιχειρείται, κατά προφανή παράβαση του Συντάγματος, η δραματική υποβάθμιση της προστασίας των δασών.
Συγκεκριμένα με το άρθρο 32 παρ. 1 αυτού καταργείται πλέον η υποχρέωση αναδάσωσης των δασών και δασικών εκτάσεων που έχουν με οποιονδήποτε τρόπο αποψιλωθεί, εκχερσωθεί ή καταπατηθεί και η αναδάσωση θα επιβάλλεται πλέον μόνο για τις καμένες από πυρκαγιά εκτάσεις.
Πρόκειται για κομβική παρέμβαση στον κανόνα περί υποχρεωτικών αναδασώσεων, με την οποία, όπως αναλύεται κατωτέρω, επιχειρείται ο περιορισμός των περιπτώσεων υποχρεωτικής αναδάσωσης και η διεύρυνση των εξαιρέσεων, με τρόπο αντίθετο στα ρητώς προβλεπόμενα στο άρθρο 117 παρ. 3 του Συντάγματος και στη σχετική νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ειδικότερα, η πάγια ρύθμιση (αρ. 38 παρ. 1 Ν. 998/1979, ως ισχύει σήμερα) που προστατεύει έναντι κάθε είδους παρέμβασης στο δάσος, προβλέπει:
«Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, τα οποία καταστρέφονται ή αποψιλώνονται συνεπεία πυρκαϊάς ή παράνομης υλοτομίας ή άλλης αιτίας κηρύσσονται υποχρεωτικά ως αναδασωτέα […], εκτός από το τμήμα τους, η εκχέρσωση του οποίου είχε εγκριθεί ήδη, πριν από την καταστροφή του από τις ανωτέρω αιτίες, για λόγο δημοσίου συμφέροντος με την έκδοση της οικείας νομικής πράξης».
Η διάταξη αντικαθίσταται με την ακόλουθη διατύπωση (αρ. 32 παρ. 1 του νομοσχεδίου):
«1) Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, τα οποία καταστρέφονται συνεπεία πυρκαγιάς κηρύσσονται υποχρεωτικά ως αναδασωτέα […] Της αναδάσωσης εξαιρούνται εκτάσεις για τις οποίες, πριν την πυρκαγιά τους, έχει εγκριθεί έγκριση επέμβασης».
Από την απλή ανάγνωση της ανωτέρω διάταξης καταδεικνύεται η αντίθεσή της με το άρθρο 117 παρ. 3 του Συντάγματος, κατά το οποίο:
«Δημόσια ή ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν ή καταστρέφονται από πυρκαγιά ή που με άλλο τρόπο αποψιλώθηκαν ή αποψιλώνονται δεν αποβάλλουν για τον λόγο αυτό τον χαρακτήρα που είχαν πριν καταστραφούν, κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέες και αποκλείεται να διατεθούν για άλλο προορισμό».
Είναι προφανές ότι η αφαίρεση των λέξεων «αποψιλώνονται», συνεπεία «παράνομης υλοτομίας ή άλλης αιτίας», επιχειρεί να περιορίσει την υποχρεωτική αναδάσωση μόνο στην περίπτωση καταστροφής λόγω πυρκαγιάς, εξαιρώντας όλες τις λοιπές περιπτώσεις αποψίλωσης και καταστροφής λόγω άλλων αιτιών, συμπεριλαμβανομένων δηλαδή των περιπτώσεων καταπατήσεων.
Επιπλέον, στις εξαιρέσεις της υποχρεωτικής αναδάσωσης, η αλλαγή του τρόπου διατύπωσης, από προηγούμενη έγκριση «εκχέρσωσης» «για λόγο δημοσίου συμφέροντος», σε «έγκριση επέμβασης», χωρίς μνεία του δημοσίου συμφέροντος, αποτελεί αντισυνταγματική διεύρυνση των επιτρεπόμενων παρεμβάσεων στο δάσος, καθώς έγκριση επέμβασης δίδεται π.χ. ακόμα και για μια γεώτρηση εντός δασικής έκτασης, για μια διάνοιξη οδού διέλευσης, για μια απλή εγκατάσταση ποιμνιοστασίου και ουκ ολίγες άλλες δραστηριότητες.
Επισημαίνεται ότι με πλήθος αποφάσεων το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφανθεί σχετικά με την αντισυνταγματικότητα νομοθετικών ρυθμίσεων αντίθετων στη σαφή διατύπωση του Συντάγματος, ακριβώς διότι προέβλεπαν ευρείες εξαιρέσεις από την υποχρέωση αναδάσωσης.
Το γεγονός όμως ότι η διάταξη αναμένεται να καταπέσει εκ νέου όταν θα κριθεί ως αντισυνταγματική δεν αναιρεί τον άμεσο κίνδυνο από την εν τω μεταξύ εφαρμογή της από τη Διοίκηση, με τη δημιουργία τετελεσμένων και την ενθάρρυνση κάθε αυθαιρεσίας στα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Είναι συνεπώς κρίσιμο να καταβληθεί κάθε προσπάθεια να αποτραπεί εν τη γενέσει της αυτή η πολύ περίεργη απόπειρα να νομοθετηθεί εν κρυπτώ, μέσα στα θολά νερά των μνημονιακών δεσμεύσεων, η περαιτέρω υποβάθμιση του περιβάλλοντος. "
